Referentie:
Youth Food Movement, “Peas Of Art”, Food Film Festival, http://www.foodfilmfestival.nl/nl/programma/7-peas-of-art/index.html (geraadpleegd op 28.2.2012).
Extract:
“In zijn ontwerpen probeert Tomm vaker mensen te prikkelen om bewuster met voedsel om tegaan. ‘Ik hoop mijn bijdrage te leveren aan deze wereld door producten te maken die er niet alleen mooi uit zien maar je ook aan het denken kunnen zetten. Mijn ontwerpen zijn vaak een luchtige verpakking van onze soms zware wereld.’”
Commentaar:
Voedselkunst dient niet alleen ter vermaak, zo bewijst Velthuis met ‘Voedseltje spelen / TOK’, zijn bijdrage aan het Food Film Festival. In dit geval heeft eten in relatie met kunst dus niets te maken met haute-cuisine of een letterlijke benadering, maar eerder met een politiek statement en een poging tot bewustwording.
Een interessante stelling vind ik dat er een directe link is tussen de dood van een dier en het eten van vlees. Helaas zijn er teveel mensen zich daar slecht bewust van, zodat een tekort een (kwaliteits)vlees dreigt. Om mensen hierop te wijzen door middel van de kunst van Velthuis, maak je het probleem op een andere manier inzichtelijk. Wat zouden we doen als vlees een luxeproduct wordt, enkel nog voor de rijke bovenlaag? Smikkelt iedereen dan van sprinkhanen en kevers? Of hebben we ons vlees zodanig nodig, dat het een machtsmiddel wordt, net zoals olie dat nu is?
Het bovenstaande hakmes is een ontwerp van Velthuis, dat hij ontwierp tijdens zijn studie aan de designacademie in Eindhoven. Het staat symbool voor wat zijn vader hem vroeger inprentte: ‘Je hebt alleen recht vlees te eten als je het zelf durft te slachten’. In eerste instantie zie ik een doorsnee hakmes, met een versiering. Een mes dat zo in de Xenos of Ikea kan liggen, met een vrolijk detail. Als ik er nog eens naar kijk, dan zie ik dat de kip je duidelijk aankijkt als je het hakmes vasthoudt. Een duidelijk statement. Al zwakt een derde aanblik het ‘angstaanjagende’ van de starende kip alweer af. Dit komt denk ik door de ietwat kinderlijke vertaling van het beeld van de kip dat Velthuis gebruikt. De kracht daarentegen is juist dat het in eerste instantie op een doorsnee gebruiksvoorwerp lijkt, dus de balans daartussen luistert nauw. Van mij had Velthuis zijn ontwerp iets meer luguber mogen maken.
Als je niet alleen nadenkt over de aanblik van het beeld, maar ook over de onderliggende boodschap, dan schuilt er een belangrijke problematiek achter. Een bekend voorbeeld is dat een groot deel van de schooljeugd denkt dat melk uit een fabriek komt. Met vlees is dit net zo. Veel mensen genieten van een lekkere biefstuk, maar weten niet uit welk deel van de koe het bestaat. Als ze al weten dat het van een koe afkomstig is. Mensen horen over bio-industrie en eten in veel gevallen liever geen vlees van koeien die tegen elkaar gestapeld staan. Het kromme is dat ze tegelijkertijd ook niet drie keer zoveel willen betalen voor hun biefstuk en al helemaal niet zelf het slachtmes in de handen willen nemen. Het hakmes van Velthuis maakt die onwetendheid en (bewuste) onnozelheid op een treffende en eenvoudige wijze duidelijk. Misschien moet er op vlees, net als op een pakje sigaretten, waarschuwingen komen te staan. Eens kijken hoeveel fanatieke vleeseters er dan nog over blijven.